Nowe spojrzenie SN na pozycję poszkodowanego w zdarzeniu drogowym
W dniu 9 września 2015 r. Sąd Najwyższy wydał “kontrowersyjne” orzeczenie dotyczące zdarzeń drogowych. Kanwą powyższego jest poniższy stan faktyczny.
Rzecznik Ubezpieczonych skierował do Sądu Najwyższego następujące pytanie:
Czy w świetle art. 24 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50 poz. 331 ze zm.) za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów może być uznane działanie ubezpieczyciela polegające na ograniczeniu zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela wobec poszkodowanego będącego osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, dochodzącą roszczenia od ubezpieczyciela w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych?
W konsekwencji, Sąd Najwyższy uchwałą powziętą w składzie 3 sędziów stwierdził, że:
Poszkodowany będący osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej, dochodzący roszczenia od ubezpieczyciela w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych nie jest konsumentem w rozumieniu art. 24 w związku z art. 4 pkt 12 ustawy z dnia 17 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. nr 50, poz. 331, ze zm.) w związku z art. 22(1) kc.
W świetle art. 4 pkt 12 ustawy z dnia 17 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów,
“za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.”
Orzeczenie SN stawia w zupełnie innym świetle pozycje poszkodowanego w zdarzeniu drogowym. Sąd Najwyższy stwierdza bowiem, iż poszkodowany nie jest w tej sytuacji konsumentem, co oznacza, że nie może korzystać z ochrony i pomocy UOKIKu w sprawach dotyczących zdarzeń drogowych z udziałem pojazdów mechanicznych.
Powyższe orzeczenie spotkało się z krytyką Prezesa UOKiK. Uważa on, iż konsumentem jest każda osoba fizyczna działająca w celu niezwiązanym bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, a w związku z tym podlega ona ochronie – jako podmiot słabszy na rynku.
Z zastrzeżeniem konkluzji niniejszego wpisu, popieramy to stanowisko – przede wszystkim z uwagi na doświadczenia związane z częstą ignorancją Ubezpieczycieli uzasadnionych praw poszkodowanych. Z pewnością odebranie im kolejnej płaszczyzny ochrony nie jest zjawiskiem pozytywnym.
W dniu wpisu Sąd Najwyższy nie wydał jeszcze uzasadnienia swojej uchwały. Niewątpliwie jednak rozwieje ono wiele wątpliwości, które powstały po wydaniu orzeczenia.